Türkiye’de çekme karavanların bilinen en önemli sorunlarından birisi Karavan olarak değil de “Römork” olarak görülmeleridir. 750kg'a kadar olan karavanlar O1 tip, 751-3500kg'a kadar olanlar O2 tip, 3501-10.000kg arası O3 tip ve 10.000kg aşan römorklar ise O4 tip olarak sınıflandırılmaktadır. O1 ve O2 tip onayına sahip olanlar Karavan olarak kullanılanlardır.
O1 tip onay belgesine sahip olmayan karavanların 750kg altı bile olsalar karayollarına çıkmaları kesinlikle mümkün değildir. Bir şekilde ülkemize girmiş ve gümrük şehadetnamesi ya da ruhsatı olmayan 750kg'nın altı veya üzeri tonajlardaki karavanların da yollarda dolaşması yasal değildir.
Bu tip belgesi olmayan karavanların alış/satış işlemleri basit bir kağıda aldım sattım denmesi ile gerçekleşiyor. Fatura olmayan, Tip onay belgesi olmayan, ruhsatları olmayan yani hiçbir resmi belgesi olmayan bu Karavanların çalınmaları durumunda emniyet birimlerine gösterebileceğiniz geçerli resmi bir belgeniz olmadığı için herhangi bir konuda hak iddia etmeniz çok zor olacaktır. Ayrıca çevreye ve başkalarına vereceğiniz tüm zararları da tazmin etmekle yükümlü olacaksınız.
Çekme Karavanlar için önem arz eden konulardan biride Karavanı çekmek durumunda olan araçlarınıza mutlaka faturalı, e-belgeli bir çeki demirini projeli olarak taktırmak ve ruhsatlarınıza işletmek zorunda olmanızdır. Tüm araçlara takılabilen çeki demirleri aracın ruhsatında belirtilmiş olan, çekebileceği kg ve katar ağırlığına göre E-Belgesi ile belirlenmektedir. Yani istediğiniz zaman aracınıza çeki demiri alıp taKtıramazsınız.
İkinci el çeki demirleri araçların ruhsatlarına işlenemez. Karavan ve römork çekmek için çeki demiri taktırmak gereklidir. Çeki demiri montajına fatura, çeki demirine ait E-belgesi ve profesyonel işçilik şartı konulmuştur.
Çoğu zaman kazalara sebep olan bir durum da araçlarımızı periyodik bakıma soktuğumuz zamanlarda çeki demiri bağlantılarını kontrol edilmemesidir.
Çekme karavanlardaki en önemli problemlerden biri yüklemelerin dengesiz yapılması durumudur. Çeki oku üzerine binen yükün karavanın ağırlığı ile orantılı olması gerekmektedir. Bir çekme karavanın önü çok hafif ise karavan seyir esnasında salınım yapmaya başlar ve kazaya sebebiyet vermesi olası bir durumdur. Çoğu insan karavan salınımı başladığında araçlarını yavaşlatarak salınımı durdurabileceklerini düşünür. Aksine böyle bir salınım başladığında sert bir fren darbesi yapmak ve vites küçülterek gaz vermek gerekir. Bu salınımı toparlayabilir. Karavan yüklemek önemli bir konudur. Çekme karavanların çeki oklarında bulunan kaplinlerin üzerinde çekebileceği yük(kg) ve burun yükü(S) kapasitesini(kg) olarak yazar. Bu limitlere dikkat etmeniz gerekir. Kapline binen burun yükü karavanın arkasından daha ağır olmalıdır.
Çekme karavanların lastiklerinin C tipi yani yük lastiği olması kanuni zorunluluktur. Lastik havaları, karavanın ağırlığına orantılı olarak lastiklerin yayılmayacağı şekilde ayarlanmalıdır. Düşük lastik havaları ile yolculuk yapmak tehlikeli salınımların ortsys çıkmssına neden olabilir. Karavan lastiklerinin çok yüksek olması ise karavanın aşırı zıplamasına ve yol tutuşunun azalmasına neden olabilir. Karavanın fren sistemi uygun olmayan lastik havalarından dolayı olumsuz etkilenecektir.
Yasal olarak azami yüklü ağırlığı 750kg a kadar olan karavanları (O1 Belgeli) B ehliyet ile kullanabilirsiniz.
B, C, C1, D ve D1 sınıfı sürücü belgesi sahipleri araçlarını, azami yüklü ağırlığı 750 kilograma kadar olan (750 kilogram dahil) hafif römork takarak da kullanabilirler.”
750kg üzeri ağırlıktaki karavanlar(O2) için ehliyetlerinize E ilavesi almalısınız. Yani BE ya da CE, DE gibi. Karavanın hangi ağırlık gurubuna girdiğini şasisine sabitlenen etiketinden anlayabilirsiniz.
Peki, 750kg etiketine sahip bir karavan polisler tarafından durdurulup kantara çekilebilir mi sizce? Ne kadar fazla ağırlığa müsaade ediliyor gibi bazı sorular var. Karayolları yönetmeliği karayollarının kullanımı konusunda çok açık ve net sonuçlar veriyor. Ülkemiz karayollarında istiab haddi istisnası belirlenirken araç ayrımı yapılmadan tüm araçlar için aynı durum söz konusudur.
İstiab haddi istisnasını yönetmeliği şu şekildedir;
“Tartı toleransı uygulaması
(1)Tartı toleransı; en çok [(aracın azami ağırlığının % 3,75’i) + 500] kilogram olarak kabul edilir.
(2) fazla yükleme oranları hesabında; aracın azami ağırlığı ile birinci fıkrada belirlenen tartı toleransının toplamı esas alınır.
Örneğin: Azami Yüklü Ağırlığı 3500 Kg olan bir kamyonetin fazla yük toleransı 631,25 kg dir.Böyle bir araç denetim istasyonunda kantara çıktığında kantardaki ağırlığı 4.131,25 kg den fazla gelir ise bu araca Azami Yüklü Ağırlığını geçtiği ölçüde ceza uygulanacaktır.
Boyut ölçüm toleransı uygulaması
Boyut ölçüm toleransı; en çok araçların 5 inci maddede belirlenen boyutlarının % 2’si olarak kabul edilir.”
Motokaravanları ilgilendiren bir değişiklik te son yayınlanan yönetmelik değişiklikleri ile azami yüklü ağırlığı 3500kg a kadar olan araçların karayolları tartım istasyonlarına girme zorunluluğu da kaldırılmıştır.
Çekme karavan kullanmak özellikle ilk başlarda çok fazla dikkat gerektirir. En önemlisi karavan çekme kurallarına uymaktır. Yani yük dengesine dikkat etmek, katar uzunluğuna dikkat etmek, sürüş hızına ve emniyetine, lastik havalarına vs. dikkat edilmesi gerekir. Bir süre sonra duruma alışıp yıllardır karavan kullanıyormuş gibi oluyorsunuz.Geri manevralar ve park etme sıkıntılı bir durumdur. Geniş ve boş bir alanda yapacağınız pratikler bu sorunun üstesinden gelmenize yardımcı olur.
Yorumunuzu bırakın