Çeken ve çekilen araçların ikisine birden “atelaj” denir. Kimileri katar ifadesini daha çok kullanır. İnternet ortamında sıklıkla benim aracım şu kadar HP(Beygir) ya da şu kadar cc, karavan çeker mi veya şu kadar ağırlıktaki karavanı çeker mi sorularıyla karşılaşmaktayız. Yanıtları aşağıda bulabilirsiniz.
Çeken aracın ağırlığı ne kadar olmalıdır? Çeken aracın ağırlığı çekilen aracın (Römork ya da Karavanın) maksimum yüklü ağırlığından %30 fazla olmalıdır. Bu sürüşte emniyeti sağlar. Normalde bu oran %15 gibi görünse de Türkiye gibi dağlık bir ülkede bu limiti biraz yukarıya almak daha doğru olacaktır. Karavanın çekilebilmesinden ziyade dik rampa inişlerinde ve beklenmedik frenleme durumlarında, karavanın arkadan yapacağı itişin zaptedilebilmesi çok daha önemlidir. Bununla birlikte çeken araç çekilen araçtan yeterince ağır olmalıdır. Bu sayede savrulma, yalpalanma riski de azalır.
Karavanı çeken aracın tork kuvveti önemli mi? Bu sorunun karşılığı sadece motor gücünde ve/veya motor hacminde değildir. Tork, döndürme kuvvetidir. Newton Metre (Nm) kısaltması ile ifade edilir. Aracın motorundaki krank milinin bir dakika içinde yaptığı dönüş sayısıdır. Dönüşlerin fazla ya da az olması, aracın hızını ve çekiş gücünü belirler. Tork, aracın motorunun dönme kuvvetinin tekerlekleri itme kuvvetine dönüştürülmesini sağlar. Eğer aracın torku fazlaysa, çekiş gücü ve özellikle yokuş yukarı çıkarken gösterdiği performans, çok iyidir.
Dizel arabalardaki motorların piston kolu benzinli arabalarınkinden daha uzun olduğu için ve uzun kollar da daha yüksek dönüş kuvveti uygulayacağından dolayı dizel motorların tork gücü daha fazladır. Bu tork(Nm) ne kadar düşük devirde elde ediliyorsa karavanı o kadar rahat çekersiniz. Yani 200Nm tork üreten bir motorun bunu 2750-3500 devirlerde elde etmesi ile 1500-2250 devir aralığında elde etmesi ciddi bir farktır. Aracınız ne kadar yüksek (Azami) tork değerine sahipse ve bu torku ne kadar düşük devirde sağlayabiliyorsa karavanı o kadar rahat çekersiniz.
Özetle;
Beygir Gücü(HP) = (Tork(Nm) x Motor Devri(Devir/Dakika) )/ 7121(DeğişmezSabit)
Güç: Bir motorun işi ne kadar çabuk yaptığını ifade eder.
Tork: Bir motorun ne kadar iş yaptığını ifade eder.
Karavan çekmek için en uygun çeken araç diesel motorlu araçlardır.
Bu saptamalar benzinli arabaların karavan çekemeyeceği anlamına gelmez.
www.towcar.info adresine giriş yaparak, araç marka ve modelini belirtip, çekmek istediğiniz karavan tipini de seçtiğinizde, aracınızın bu karavan için ne kadar uygun olduğu hakkında net bir fikir edinebilirsiniz.
Aracınızın çekebileceği yük miktarı: Çeken aracın çekebileceği azami yüklü ağırlığı ve katar ağırlığı aracınızın ruhsat sayfasında yazılıdır. Katar ağırlığı çeken ve çekilen aracın birlikte toplam ağırlığını ifade etmektedir.